ASA-score

Voor een operatie wil een arts weten hoe gezond iemand is. Dat is belangrijk om in te schatten wat het risico is tijdens en na de operatie. De ASA-score helpt hierbij. Deze score wordt gegeven door de arts die de verdoving regelt, de anesthesioloog. Met deze beoordeling weet het medisch team of er extra voorbereiding nodig is. Wie bepaalt de ASA-score De ASA-score wordt vastgesteld door de anesthesioloog. Deze arts bekijkt de gezondheid van de patiënt tijdens het pre-operatief onderzoek. Daarbij wordt gekeken naar chronische ziektes, klachten van het hart of de longen en medicijngebruik. Ook wordt gekeken of iemand bijvoorbeeld recent een infectie heeft gehad of moeite heeft met lopen, ademen of slapen. Op basis van deze informatie kiest de arts een score die past bij de situatie van de patiënt. Wat betekenen de verschillende ASA-scores De ASA-score loopt van 1 tot en met 5. Hoe hoger het getal, hoe groter het risico tijdens de operatie. ASA 1 betekent dat iemand helemaal gezond is. ASA 2 is voor mensen met lichte klachten, zoals hoge bloeddruk of diabetes. ASA 3 is voor patiënten met ernstigere ziektes die goed onder controle zijn. ASA 4 betekent dat iemand ernstig ziek is en een groter risico heeft. ASA 5 is zeldzaam en geldt alleen voor mensen die waarschijnlijk niet lang meer zullen leven zonder operatie. Er is ook een speciale aanduiding met de letter E voor spoedoperaties. Waarom is de ASA-score belangrijk voor het hele operatieteam De score geeft snel duidelijkheid over de gezondheid van de patiënt. Het helpt de anesthesioloog om te bepalen welke verdoving veilig is. Ook chirurgen en verpleegkundigen kunnen beter inschatten wat iemand nodig heeft voor en na de operatie. Bij een hogere score wordt bijvoorbeeld extra bewaking geregeld op de uitslaapkamer of op de intensive care. Zo kunnen artsen snel handelen als er iets misgaat. Wat gebeurt er bij een hoge ASA-score Bij een hogere ASA-score wordt extra onderzoek gedaan. Soms betekent het dat de operatie wordt uitgesteld. Dan wordt eerst gewerkt aan de verbetering van de conditie. Denk aan stoppen met roken, beter instellen van medicijnen of behandelen van een infectie. Het doel is om de kans op problemen tijdens en na de operatie kleiner te maken. De operatie wordt pas ingepland als het veilig genoeg is. Wat betekent een lage ASA-score voor de patiënt Een lage score betekent dat het risico op complicaties klein is. De patiënt hoeft dan vaak geen extra onderzoeken te doen. De operatie kan meestal snel doorgaan. De kans dat iemand extra zorg nodig heeft op de uitslaapkamer of intensive care is klein. Toch blijft elk lichaam anders reageren. Ook bij een lage score blijft het team alert op veranderingen. Hoe wordt de ASA-score gebruikt bij de voorbereiding Tijdens het gesprek voor de operatie wordt de ASA-score besproken met de patiënt. Zo weet die wat het betekent en wat er geregeld wordt. De arts legt uit waarom extra maatregelen nodig zijn bij een hogere score. De patiënt krijgt soms ook advies om zelf voor te bereiden, zoals gezonder eten, bewegen of medicijnen goed blijven innemen. Een goede voorbereiding kan het herstel versnellen. Wanneer verandert de ASA-score De score kan veranderen als de gezondheid van iemand verandert. Als iemand bijvoorbeeld een longontsteking krijgt of net is hersteld van een hartinfarct, kan de score stijgen. Daarom wordt de score opnieuw bekeken als er tijd zit tussen het eerste gesprek en de operatie. Ook bij spoedoperaties wordt de score snel bepaald, zodat het team weet wat het kan verwachten. Wat is het verschil tussen de ASA-score en andere medische beoordelingen De ASA-score kijkt naar de algemene gezondheid, maar niet naar de details van één ziekte. Het is dus een globale inschatting. Andere testen, zoals bloedonderzoek, longtesten of hartfilmpjes, geven meer informatie over een specifiek probleem. De ASA-score is vooral handig om snel een totaalbeeld te krijgen. Daarom wordt deze score in vrijwel alle ziekenhuizen standaard gebruikt bij operaties. Waarom de ASA-score een vaste plek heeft in de zorg De ASA-score is makkelijk te gebruiken en geeft snel inzicht in het risico. Het helpt bij het plannen van de operatie, het kiezen van de juiste verdoving en het regelen van goede zorg na afloop. Voor het hele ziekenhuisteam is het een duidelijke manier om samen te werken aan een veilige behandeling. De score wordt inmiddels wereldwijd gebruikt en is een vast onderdeel van de voorbereiding op een operatie. Zo kunnen patiënten rekenen op zorg die past bij hun situatie.