Algemeen

In de supermarkt zie je steeds vaker een label op de voorkant van een verpakking met gekleurde blokjes en een letter. Dit is de Nutri-Score. De Nutri-Score is gemaakt om je snel te laten zien hoe gezond of ongezond een product is. Je hoeft dan niet het hele etiket te lezen. De score helpt je om betere keuzes te maken tijdens het winkelen. Wat is de Nutri-Score De Nutri-Score is een beoordelingssysteem voor eten en drinken. Het laat met een kleur en een letter zien hoe een product scoort op het gebied van voeding. De score loopt van A tot en met E. A staat voor een gezondere keuze, E voor een minder gezonde keuze. De kleuren lopen van donkergroen (bij A) tot rood (bij E). Deze combinatie van kleur en letter maakt het makkelijk om producten met elkaar te vergelijken. Hoe wordt de Nutri-Score bepaald De score wordt berekend met een formule die kijkt naar wat er in het product zit. Er wordt gekeken naar zaken die minder goed zijn voor je lichaam, zoals suiker, verzadigd vet en zout. Die zorgen voor minpunten. Er wordt ook gekeken naar dingen die goed zijn, zoals vezels, eiwitten, groente, fruit en noten. Die zorgen voor pluspunten. Het verschil tussen de plus- en minpunten bepaalt welke letter het product krijgt. Wat zeggen de verschillende letters Een product met Nutri-Score A is een gezondere keuze. Deze producten bevatten minder vet, zout en suiker en vaak meer vezels en eiwitten. Producten met Nutri-Score B of C zitten er een beetje tussenin. Ze kunnen prima passen in een gezond eetpatroon, maar je moet er niet te veel van nemen. Producten met een score D of E bevatten vaak meer suiker, vet of zout. Die kun je beter niet te vaak eten. Waar vind je de Nutri-Score op een product De Nutri-Score staat meestal op de voorkant van de verpakking. Zo zie je het meteen als je boodschappen doet. Niet alle producten hebben het label, want het is in Nederland nog niet verplicht. Sommige supermarkten en fabrikanten gebruiken het al wel, omdat het klanten helpt bij het kiezen van voeding. In landen als Frankrijk en België is het label al veel bekender en meer in gebruik. Wat zijn voorbeelden van producten met een Nutri-Score Producten als volkorenbrood, groenteconserven zonder suiker of magere yoghurt krijgen vaak een A of B. Producten zoals chips, frisdrank of koek hebben meestal een D of E. Sommige producten verrassen je misschien. Een kant-en-klare maaltijd kan een C krijgen als er groente in zit, maar ook veel zout. Een vruchtensap met veel suiker krijgt dan weer een D of E, ook al zit er fruit in. De score kijkt dus naar het hele plaatje. Waarom de Nutri-Score handig is Het etiket van een product lezen kost tijd. Je moet veel cijfers en moeilijke woorden begrijpen. Met de Nutri-Score zie je in één oogopslag hoe het zit. Je kunt zo snel kiezen tussen twee producten. Als je bijvoorbeeld tussen twee ontbijtgranen twijfelt, helpt de score je om de gezondere variant te vinden. Dit is handig voor mensen die gezonder willen eten maar weinig tijd of kennis hebben. Wat de Nutri-Score niet meet De Nutri-Score kijkt naar de samenstelling van het product per 100 gram of 100 milliliter. Het zegt niets over de hoeveelheid die je eet of hoe vaak je iets eet. Het zegt ook niets over hoe een product is gemaakt, of er veel toevoegingen in zitten of of het biologisch is. Daarom is het goed om de score als hulpmiddel te zien, maar altijd zelf te blijven nadenken over wat je koopt en eet. Wat je kunt doen met de Nutri-Score Je hoeft geen producten met D of E te vermijden, maar het is goed om te weten wat je eet. De Nutri-Score helpt je om bewustere keuzes te maken. Soms kies je misschien toch voor iets met een lagere score omdat je het lekker vindt. Dat is niet erg als je er niet te veel van eet. Gezond eten gaat om balans. De score geeft je informatie zodat je makkelijker je eigen keuzes kunt maken. Waarom de Nutri-Score blijft groeien in gebruik Steeds meer winkels, merken en landen kiezen ervoor om de Nutri-Score te gebruiken. Mensen willen duidelijke informatie en willen snel kunnen zien wat ze kopen. De Nutri-Score maakt dat mogelijk. Door de heldere letters en kleuren kun je makkelijker kiezen. Het is een hulpmiddel voor iedereen die beter wil eten, zonder ingewikkelde uitleg of lange berekeningen. Dat maakt de Nutri-Score steeds belangrijker in het dagelijks leven.

In de supermarkt zie je op steeds meer producten een gekleurd label met een letter erop. Dit is de Nutri-Score. De Nutri-Score helpt je om snel te zien hoe gezond een product is. De score loopt van A tot en met E. Een A staat voor een gezondere keuze. Een E betekent dat het product minder goed is voor je lichaam. Veel mensen vragen zich af wat een Nutri-Score E precies inhoudt en waarom een product die score krijgt. Hoe werkt de Nutri-Score De Nutri-Score is bedoeld om je te helpen bij het maken van betere keuzes. De score wordt berekend op basis van wat er in het product zit. Er wordt gekeken naar dingen zoals suiker, vet, zout, vezels, eiwitten, groente en fruit. Als er veel ongezonde stoffen in zitten, krijgt het product een lagere score. Als er juist meer goede voedingsstoffen in zitten, krijgt het product een betere score. Wat zegt een Nutri-Score E over het product Een Nutri-Score E betekent dat het product weinig goede stoffen bevat en veel van de dingen die je beter niet te vaak kunt eten. Denk aan veel suiker, veel verzadigd vet of een hoog zoutgehalte. Een E is de laagste score die een product kan krijgen. Het geeft aan dat je beter niet te vaak of te veel van dit product kunt eten. Een E zegt niet dat het product verboden is, maar het is slim om er bewust mee om te gaan. Voorbeelden van producten met Nutri-Score E Producten met Nutri-Score E zijn vaak sterk bewerkt. Denk aan frisdranken met suiker, chips, snoep, koek of kant-en-klare snacks. Deze producten bevatten vaak weinig vezels en weinig vitamines. Ook bevatten ze meestal veel calorieën in een kleine hoeveelheid. De combinatie van veel suiker, zout en vet zorgt ervoor dat deze producten lager scoren op de Nutri-Score. Waarom een product toch Nutri-Score E krijgt Soms lijkt een product op het eerste gezicht niet zo slecht. Toch krijgt het een E. Dat komt omdat de Nutri-Score naar de samenstelling per 100 gram of 100 milliliter kijkt. Als daaruit blijkt dat er te veel suiker, vet of zout in zit, telt dat zwaar mee. Zelfs als het product bijvoorbeeld wel eiwitten bevat, kan het alsnog een E krijgen als de andere stoffen te veel aanwezig zijn. Wat je kunt doen als een product Nutri-Score E heeft Als je ziet dat een product Nutri-Score E heeft, hoef je het niet direct te vermijden. Het is prima om af en toe iets lekkers te eten. Het gaat er vooral om hoeveel en hoe vaak je het eet. De Nutri-Score helpt je om bewuster te kiezen. Misschien kies je de volgende keer voor een vergelijkbaar product met een C of D. Zo krijg je toch iets wat je lekker vindt, maar dan met een iets betere samenstelling. Hoe je Nutri-Score E herkent in de winkel Op de voorkant van veel verpakkingen staat een gekleurd blokje met de Nutri-Score. Als het blokje rood is met de letter E, dan weet je dat het gaat om een minder gezonde keuze. De kleuren en letters zijn altijd hetzelfde. Dit maakt het makkelijk om verschillende producten snel met elkaar te vergelijken. Je hoeft dan niet het hele etiket te lezen. Wat zegt Nutri-Score E over de gezondheid op lange termijn Als je vaak producten eet met Nutri-Score E, kan dat op de lange duur minder goed zijn voor je gezondheid. Het gaat dan vooral om het risico op overgewicht, een te hoge bloeddruk of te veel suiker in het bloed. Dat komt doordat je lichaam te veel vet, zout of suiker binnenkrijgt. Door vaker te kiezen voor producten met een A, B of C help je je lichaam om beter in balans te blijven. Wat is het voordeel van de Nutri-Score De Nutri-Score maakt voeding makkelijker te begrijpen. Je hoeft geen lange etiketten te lezen of moeilijke woorden te kennen. Met één blik op de verpakking zie je waar je aan toe bent. Dat helpt vooral als je snel boodschappen wilt doen of als je nog niet veel weet over voeding. De score helpt je om stap voor stap gezonder te kiezen, zonder dat je alles zelf hoeft uit te zoeken. Waarom de Nutri-Score E niet alles zegt De Nutri-Score geeft een goed beeld van hoe gezond een product is, maar het zegt niet alles. Het kijkt alleen naar een paar vaste onderdelen. Andere dingen, zoals smaakstoffen of bewerkingen, worden niet meegenomen. Ook is het belangrijk om te kijken naar hoeveel je eet en hoe vaak. Een klein beetje van een product met een score E is vaak niet erg. Het is vooral belangrijk om een goede balans te houden. De Nutri-Score helpt je daarbij, maar je blijft zelf degene die kiest.

In de ouderenzorg en psychiatrie komt het vaak voor dat mensen te maken krijgen met lastig of onbegrepen gedrag. Denk aan agressie, angst of juist teruggetrokken gedrag. Zorgverleners willen goed kunnen inschatten hoe vaak dit gedrag voorkomt en hoe ernstig het is. De BEM-score helpt daarbij. Deze score wordt gebruikt om het gedrag van cliënten in beeld te brengen, zodat passende ondersteuning mogelijk is. Wat is de BEM-score BEM staat voor Beoordelingsschaal voor Emotionele en sociale Moeilijkheden. Het is een instrument dat helpt om gedrag op een duidelijke en meetbare manier te beschrijven. De BEM-score wordt vooral gebruikt bij mensen met dementie, psychiatrische klachten of verstandelijke beperkingen. De score loopt van 1 tot en met 5 en geeft aan hoe vaak bepaald gedrag voorkomt en hoeveel invloed het heeft op het dagelijks leven. Wat betekent een BEM-score van 1 Een score van 1 betekent dat het gedrag nauwelijks voorkomt of geen invloed heeft op de zorg. De cliënt is rustig, toont geen storend gedrag en kan goed omgaan met dagelijkse situaties. Zorgverleners hebben weinig extra aandacht nodig om alles goed te laten verlopen. Bij deze score is er meestal sprake van een stabiele situatie. Wat betekent een BEM-score van 2 Bij een score van 2 komt het gedrag soms voor, maar het verstoort de situatie nog niet ernstig. Het kan gaan om lichte onrust of af en toe een boze bui. De zorgverlener merkt het gedrag wel op, maar het is nog goed te hanteren. Vaak is het voldoende om rustig te reageren en de cliënt wat meer aandacht of duidelijkheid te geven. Wat betekent een BEM-score van 3 Een score van 3 geeft aan dat het gedrag vaker voorkomt en invloed heeft op de zorg en het contact. De cliënt laat bijvoorbeeld regelmatig onrustig, teruggetrokken of wantrouwend gedrag zien. Dit vraagt om aanpassingen in de begeleiding. Zorgverleners moeten meer tijd nemen om goed te reageren. Er is overleg nodig binnen het team om te bespreken hoe het beste gehandeld kan worden. Wat betekent een BEM-score van 4 Bij een score van 4 is het gedrag aanwezig op meerdere momenten op een dag. Het zorgt voor duidelijke problemen bij de zorg of het contact met anderen. Het gedrag leidt tot stress bij de cliënt zelf en bij de omgeving. Voorbeelden zijn heftige angst, agressie of weigeren van hulp. Er is vaak een plan nodig waarin staat hoe het team hiermee omgaat. Soms is extra ondersteuning van een gedragsdeskundige nodig. Wat betekent een BEM-score van 5 Een score van 5 wijst op ernstig en vaak voorkomend gedrag dat veel invloed heeft op het dagelijks leven. De cliënt is bijvoorbeeld vaak agressief, extreem achterdochtig of volledig teruggetrokken. De zorg raakte hierdoor zwaar belast. Er moet dagelijks extra begeleiding worden ingezet. Het zorgteam zoekt samen naar de beste aanpak om het gedrag te begrijpen en te verminderen. Vaak is ook overleg met een arts of specialist nodig. Waarom de BEM-score belangrijk is voor zorgverleners De BEM-score helpt om goed te kunnen overleggen over het gedrag van cliënten. Iedereen in het team gebruikt dezelfde taal en cijfers. Zo is meteen duidelijk hoe ernstig een situatie is. De score maakt het mogelijk om sneller te reageren als het gedrag verandert. Ook helpt het bij het maken van een zorgplan dat past bij de behoeften van de cliënt. Hoe de BEM-score wordt vastgesteld De score wordt meestal gegeven door een vaste begeleider of verpleegkundige die de cliënt goed kent. Vaak gebeurt dit in overleg met het team. De zorgverlener kijkt naar het gedrag over een langere periode, bijvoorbeeld een week. De beoordeling gebeurt zo eerlijk mogelijk, zodat het beeld klopt met wat er in de praktijk gebeurt. Wat de BEM-score betekent voor de cliënt De score is bedoeld om betere zorg te geven. Het is geen oordeel over de persoon, maar een hulpmiddel om beter te begrijpen wat iemand nodig heeft. Door gedrag goed te volgen, kan het zorgteam rust creëren en de juiste ondersteuning geven. Het helpt ook om te voorkomen dat situaties uit de hand lopen of dat er te veel spanning ontstaat. Waarom de BEM-score een vast hulpmiddel is in de zorg Zorg voor mensen met gedragsproblemen vraagt om duidelijkheid, structuur en overleg. De BEM-score zorgt ervoor dat gedrag niet alleen op gevoel wordt beoordeeld, maar ook op feiten. Het helpt om veranderingen op tijd te zien en samen passende zorg te bieden. Daarom wordt de BEM-score op veel plekken in de zorg gebruikt, als vast onderdeel van goede en veilige begeleiding.

Aan het eind van groep 8 maken leerlingen een eindtoets. De IEP Eindtoets is één van de toetsen die scholen kunnen kiezen. Na het maken van de toets krijgen leerlingen een score. Die score helpt om te bepalen welk niveau van het voortgezet onderwijs het beste past. Sommige kinderen krijgen advies voor het vwo. Daar hoort een bepaalde IEP-score bij. Het is belangrijk om te weten hoe dat werkt. Wat is de IEP Eindtoets De IEP Eindtoets is een toets die wordt gebruikt op basisscholen. Het is een landelijke toets die kijkt naar taal en rekenen. De uitslag wordt weergegeven in een score tussen 50 en 100. Hoe hoger de score, hoe beter de leerling de leerstof beheerst. De toets is niet bedoeld als examen, maar als hulpmiddel bij het kiezen van het juiste schoolniveau. Hoe wordt de IEP-score berekend De score van de IEP-toets is gebaseerd op de prestaties van de leerling in taal en rekenen. Beide onderdelen tellen mee voor de totaalscore. De resultaten worden omgezet in een getal tussen 50 en 100. Die score wordt vergeleken met de gemiddelde prestaties van andere leerlingen in Nederland. Zo kunnen scholen zien of een leerling op vmbo-, havo- of vwo-niveau zit. Welke score hoort bij vwo Voor een vwo-advies hoort een leerling meestal een score te hebben tussen de 93 en 100. Dit betekent dat de leerling op een niveau werkt dat past bij het vwo. Bij deze score laat de leerling zien dat hij of zij goed is in zowel taal als rekenen. Als een leerling een score haalt van bijvoorbeeld 94 of 96, dan past dat bij een vwo-advies. Toch kijkt de school niet alleen naar de score. Het schooladvies van de leerkracht blijft het belangrijkste. Wat als de IEP-score hoger is dan het schooladvies Soms komt het voor dat een leerling een hogere score haalt dan verwacht. Als het schooladvies bijvoorbeeld havo is, maar de IEP-score past bij vwo, dan kan de school het advies opnieuw bekijken. Dit heet een heroverweging. De school bespreekt dan met de ouders of het advies aangepast wordt. Dit gebeurt alleen als de leerkracht genoeg vertrouwen heeft dat het hogere niveau goed past bij het kind. Waarom het advies van de leerkracht belangrijk blijft De IEP-score is maar één momentopname. Een kind kan op de dag van de toets juist goed of juist minder goed presteren. De leerkracht kijkt het hele jaar. Denk aan werkhouding, zelfstandigheid, motivatie en ontwikkeling in de afgelopen tijd. Daarom wordt het advies van de leerkracht gezien als het beste beeld van wat een kind nodig heeft. De IEP-score is dus een hulpmiddel, geen eindbeslissing. Wat als de IEP-score lager is dan het advies Het komt ook voor dat de score iets lager is dan het gegeven advies. Als het schooladvies vwo is, maar de IEP-score past bij havo, dan hoeft dat niet meteen een probleem te zijn. De school kijkt naar de reden van het verschil. Als de leerling bijvoorbeeld ziek was of veel spanning had, kan dat invloed hebben gehad op het resultaat. In dat geval blijft het oorspronkelijke advies vaak gewoon staan. Hoe ouders en leerlingen de IEP-score kunnen gebruiken Na het maken van de toets krijgen ouders en leerlingen een overzicht met de score. Samen met de leerkracht wordt besproken welk schooltype past. De score helpt bij het maken van een keuze voor een middelbare school. Het is fijn om te weten dat de score past bij wat eerder werd geadviseerd. Als dat niet zo is, kan er een gesprek plaatsvinden om alles goed te bespreken. Waarom de IEP-score overzichtelijk is De score tussen 50 en 100 maakt het makkelijk om snel te zien waar een kind ongeveer staat. Voor veel ouders en leerlingen is dat duidelijker dan ingewikkelde cijfers of tabellen. De indeling per niveau helpt ook om te begrijpen welke stappen daarna logisch zijn. De score helpt dus niet alleen bij het advies, maar ook bij het kiezen van een school die goed past. Wat de IEP-score zegt over de toekomst Een hoge IEP-score zegt iets over wat een kind op dit moment aankan. Het is geen voorspelling van hoe de hele schoolloopbaan eruit zal zien. Sommige kinderen ontwikkelen zich later sneller of ontdekken pas op de middelbare school wat echt bij hen past. De IEP-score is daarom een goed hulpmiddel bij de start, maar het blijft belangrijk om te blijven kijken naar hoe een kind zich ontwikkelt. Zo krijgt iedereen een kans om te groeien op zijn of haar eigen manier.

In de supermarkt zie je steeds vaker gekleurde labels op verpakkingen van eten en drinken. Een bekend voorbeeld is de Nutri-Score. Dit label helpt je om in één oogopslag te zien of een product gezond is of niet. De Nutri-Score is bedoeld om het makkelijker te maken om te kiezen voor gezondere voeding. Wat is de Nutri-Score precies De Nutri-Score is een soort rapportcijfer voor voeding. Het bestaat uit vijf letters: A, B, C, D en E. Elke letter heeft een eigen kleur, van donkergroen tot rood. Een A met donkergroen betekent dat het product een gezonde keuze is. Een E met rood betekent dat het product minder gezond is. De score wordt berekend op basis van wat er in het product zit. Het gaat dan om suiker, vet, zout, vezels, eiwitten, groente en fruit. Hoe wordt de Nutri-Score berekend Bij het berekenen van de Nutri-Score kijkt men naar de samenstelling per 100 gram of 100 milliliter van een product. Dingen die slecht zijn voor je lichaam, zoals veel suiker, verzadigd vet of zout, zorgen voor minpunten. Dingen die goed zijn voor je lichaam, zoals vezels, eiwitten en groente, zorgen voor pluspunten. Het eindtotaal bepaalt welke letter en kleur het product krijgt. Dit gebeurt automatisch met een vaste methode die overal hetzelfde is. Waarom is de Nutri-Score handig voor consumenten Het is soms moeilijk om etiketten te lezen en te begrijpen wat een product echt bevat. Er staan vaak veel cijfers en moeilijke woorden op. Met de Nutri-Score zie je snel of iets een gezonde keuze is. Zo kun je bijvoorbeeld makkelijk kiezen tussen twee soorten ontbijtgranen of yoghurts. De Nutri-Score helpt om producten te vergelijken en bewuste keuzes te maken in de winkel. Waar vind je de Nutri-Score op het product De Nutri-Score staat meestal op de voorkant van de verpakking. Het is duidelijk herkenbaar aan de kleuren en letters. Niet alle producten hebben het label, want het is nog niet verplicht in Nederland. Sommige supermarkten en merken gebruiken het wel al, omdat ze willen laten zien hoe hun producten scoren. In andere landen, zoals Frankrijk, Duitsland en België, is het gebruik van de Nutri-Score al veel bekender. Wat zijn voorbeelden van producten met een hoge of lage score Producten zoals volkorenbrood, groentesoep zonder room en magere yoghurt hebben vaak een score van A of B. Deze producten bevatten weinig suiker en vet en juist veel goede voedingsstoffen. Producten zoals frisdrank, chips of koekjes hebben meestal een score van D of E. Dat komt doordat ze veel suiker, zout of vet bevatten. De Nutri-Score helpt dus om het verschil te zien tussen producten die op het eerste gezicht misschien op elkaar lijken. Waarom sommige mensen vragen stellen bij de Nutri-Score Soms lijkt het alsof een ongezond product toch een goede score krijgt. Dat kan komen doordat de score alleen kijkt naar wat er in 100 gram of 100 milliliter zit. Een product met kunstmatige zoetstoffen kan daardoor beter scoren dan je verwacht. Ook zegt de score niets over toevoegingen zoals kleurstoffen of geurstoffen. Het is dus belangrijk om de Nutri-Score te gebruiken als hulpmiddel, niet als enige bron van informatie. Hoe de Nutri-Score helpt bij gezonde keuzes Als je gezonder wilt eten, kan de Nutri-Score helpen om bewustere keuzes te maken. Je hoeft niet meteen alles perfect te doen. Al kleine stapjes maken verschil. Bijvoorbeeld kiezen voor een ontbijtgranen met een B in plaats van een D. Of water drinken in plaats van frisdrank met een E. De Nutri-Score laat je zien welke keuzes beter zijn voor je lichaam, zonder dat je alles zelf hoeft uit te rekenen. Wat je nog meer kunt doen naast kijken naar de Nutri-Score Het is goed om naar de Nutri-Score te kijken, maar ook om andere dingen mee te nemen in je keuze. Bijvoorbeeld de portiegrootte, hoeveel je van iets eet, en hoe vaak je het eet. Een product met een lagere score is niet verboden. Je kunt best af en toe iets lekkers eten. Het gaat erom dat je in het geheel een goed evenwicht houdt. De Nutri-Score helpt je om bewuster om te gaan met wat je eet. Waarom de Nutri-Score blijft groeien in gebruik Steeds meer landen en bedrijven kiezen ervoor om de Nutri-Score te gebruiken. Ook in Nederland komt er steeds meer aandacht voor. Het doel is om het makkelijker te maken om gezonder te leven. Door duidelijk en eerlijk te laten zien wat er in producten zit, krijgen mensen meer grip op hun eetgewoonten. De Nutri-Score is geen verplichting, maar wel een stap in de richting van duidelijke informatie op verpakkingen in de supermarkt. Dat helpt bij betere keuzes voor je lichaam en je gezondheid.

Na de geboorte van een baby wil het medisch team snel weten hoe het met het kindje gaat. Om dat te meten, gebruiken ze de Apgar-score. Deze score geeft een duidelijk beeld van de conditie van de baby in de eerste minuten na de geboorte. Het helpt om te bepalen of de baby extra zorg nodig heeft of dat alles goed verloopt. Wie heeft de Apgar-score bedacht De Apgar-score is bedacht door de Amerikaanse arts Virginia Apgar in 1952. Zij wilde een eenvoudige manier maken om snel te beoordelen hoe gezond een baby is vlak na de geboorte. De naam van de score komt van haar achternaam, maar wordt ook vaak gebruikt als afkorting voor vijf dingen die gecontroleerd worden: ademhaling, pols, spierspanning, kleur en reactie op prikkels. Hoe werkt de Apgar-score bij pasgeboren baby’s De score wordt toegekend op twee momenten: één minuut na de geboorte en opnieuw na vijf minuten. Soms wordt er ook nog een derde meting gedaan na tien minuten. De arts of verloskundige kijkt naar vijf punten. Elk punt krijgt een cijfer van nul tot twee. Het hoogste totaal is dus tien. Hoe hoger de score, hoe beter de baby zich aanpast aan het leven buiten de baarmoeder. Wat betekenen de cijfers van de Apgar-score Een baby met een score van zeven of hoger wordt meestal als gezond gezien. Bij een lagere score is er extra aandacht nodig. Een score tussen vier en zes betekent dat de baby wat hulp nodig heeft met ademen of op gang komen. Een score van nul tot drie wijst op een ernstige situatie. Dan komt het team meteen in actie om te helpen met ademhalen of andere ondersteuning. De score geeft snel duidelijkheid en helpt om snel te handelen. Waarom wordt de Apgar-score twee keer gemeten De eerste meting laat zien hoe de baby reageert direct na de geboorte. De tweede meting laat zien of de baby zich snel herstelt. Sommige baby’s hebben wat tijd nodig om op gang te komen. Door beide metingen te doen, krijgen de artsen en verloskundigen een beter beeld. Zo weten ze of extra zorg nodig is of dat alles zich vanzelf goed ontwikkelt. Wat gebeurt er als de Apgar-score laag is Bij een lage score komt het zorgteam direct in actie. De baby wordt geholpen met ademhalen of warm gehouden. Soms wordt zuurstof gegeven of wordt de baby meegenomen naar een speciale kamer voor extra controle. De meeste baby’s knappen snel op na een eerste lage score. De tweede meting is vaak al veel beter. Het doel van de score is om snel te zien wat er nodig is en geen tijd te verliezen. Wat zegt de Apgar-score over de gezondheid op lange termijn De Apgar-score is bedoeld voor het eerste moment na de geboorte. Het zegt niet alles over hoe gezond een kind later zal zijn. Sommige baby’s beginnen wat moeizaam, maar ontwikkelen zich daarna helemaal normaal. De score is dus vooral een hulpmiddel voor directe zorg. Als de score laag blijft, wordt er wel verder gekeken met extra controles of onderzoeken. Hoe ouders de Apgar-score te horen krijgen De arts of verloskundige vertelt ouders vaak kort na de bevalling wat de Apgar-score was. Dit gebeurt meestal rustig en duidelijk. Ouders kunnen dan vragen stellen als ze dat willen. Bij een hoge score is er meestal weinig uitleg nodig. Bij een lagere score leggen de zorgverleners uit wat er gedaan is en waarom. Dat geeft ouders houvast in een spannend moment. Wat ouders moeten weten over de Apgar-score Het is goed om te weten dat de score een hulpmiddel is en geen oordeel. Een iets lagere score betekent niet dat je kind ongezond is. Veel baby’s hebben gewoon een beetje hulp nodig om op gang te komen. Het medische team kijkt verder dan alleen deze cijfers en volgt je baby goed op. Het belangrijkste is dat er snel en goed gehandeld wordt als dat nodig is. Waarom de Apgar-score nog steeds gebruikt wordt De Apgar-score wordt al tientallen jaren wereldwijd gebruikt. Het is een eenvoudige, snelle en betrouwbare manier om de conditie van een pasgeboren baby te beoordelen. Omdat het zo duidelijk is, kunnen artsen en verloskundigen meteen zien of er extra zorg nodig is. Het helpt bij een goede start voor de baby en geeft ouders en zorgverleners snel duidelijkheid in de eerste minuten na de geboorte. Dat maakt de Apgar-score een vast onderdeel van elke bevalling.

Een goed bedrijf wil weten hoe medewerkers zich voelen op het werk. Zijn ze tevreden, voelen ze zich gewaardeerd en zouden ze hun werkgever aanraden bij anderen? De eNPS-score helpt om daar antwoord op te krijgen. Het is een eenvoudige manier om te meten hoe betrokken werknemers zijn en wat ze vinden van de organisatie waar ze werken. Waar staat eNPS voor De afkorting eNPS betekent Employee Net Promoter Score. Het is een meetinstrument dat laat zien hoeveel medewerkers positief denken over hun werkplek. De score wordt vaak gebruikt door bedrijven die willen verbeteren en luisteren naar hun team. Het idee komt van de NPS-score, die wordt gebruikt om klanttevredenheid te meten. Bij eNPS gaat het om medewerkers in plaats van klanten. Hoe werkt de eNPS-score Medewerkers krijgen een korte vraag: hoe waarschijnlijk is het dat je dit bedrijf aanbeveelt als werkgever aan vrienden of familie? Ze geven een cijfer van 0 tot en met 10. Mensen die 9 of 10 geven, noemen we promoters. Zij zijn blij met hun werk. Cijfers van 7 of 8 zijn neutraal en worden niet meegeteld. Een 6 of lager wordt gezien als een teken dat iemand ontevreden is. Dat zijn de criticasters. De eNPS-score is het verschil tussen het percentage promoters en het percentage criticasters. Wat zegt de eNPS-score over het bedrijf Een positieve score betekent dat er meer mensen tevreden zijn dan ontevreden. Hoe hoger de score, hoe beter medewerkers zich voelen over hun werkplek. Een negatieve score wijst op problemen. Misschien voelen mensen zich niet gehoord of zijn ze niet blij met de werkdruk. De eNPS-score is een signaal voor het management om in gesprek te gaan met het team en te kijken waar verbetering nodig is. Waarom bedrijven de eNPS-score belangrijk vinden Tevreden medewerkers zorgen vaak voor betere resultaten. Ze werken met meer plezier, zijn vaker aanwezig en hebben minder stress. Als medewerkers trots zijn op hun werkplek, vertellen ze dat ook aan anderen. Dat helpt bij het aantrekken van nieuw personeel. Bedrijven gebruiken de eNPS-score om te zien waar ze staan en hoe ze hun mensen kunnen ondersteunen. Hoe vaak wordt de eNPS-score gemeten Sommige bedrijven meten de eNPS-score één of twee keer per jaar. Andere bedrijven doen het vaker, bijvoorbeeld elk kwartaal. Dat hangt af van hoe snel een organisatie veranderingen wil doorvoeren. Door regelmatig te meten, kunnen bedrijven beter volgen of aanpassingen helpen. Een eenmalige score geeft een momentopname, maar zegt minder over hoe de situatie zich ontwikkelt. Wat bedrijven doen met de uitkomst van de score Een eNPS-score is geen doel op zich. Het is een hulpmiddel om gesprekken te starten. Als de score laag is, kunnen managers vragen stellen aan het team. Wat speelt er? Wat zou beter kunnen? Als de score hoog is, is dat een teken dat dingen goed gaan, maar ook dan is het goed om te blijven luisteren. Soms geven medewerkers ook open antwoorden bij de score. Die opmerkingen zijn vaak waardevol en geven uitleg bij het cijfer. Wat medewerkers kunnen doen als ze de eNPS-score invullen Bij het invullen van de eNPS-score is eerlijkheid belangrijk. Het helpt het bedrijf alleen als mensen echt zeggen wat ze vinden. Vaak zijn de antwoorden anoniem, zodat medewerkers zich veilig voelen om hun mening te geven. Door eerlijk te zijn over wat goed gaat en wat beter kan, dragen medewerkers bij aan een prettige werkplek voor zichzelf en hun collega’s. Wat zijn de grenzen van de eNPS-score De eNPS-score zegt iets over hoe mensen zich voelen, maar het vertelt niet waarom ze zich zo voelen. Daarom is het belangrijk om de score altijd te combineren met andere informatie. Gesprekken, feedbacksessies of extra vragen kunnen helpen om het beeld compleet te maken. De eNPS-score is dus een beginpunt, geen einddoel. Het gaat om wat er daarna gebeurt. Waarom de eNPS-score helpt bij het bouwen van een sterke organisatie Een goede werksfeer komt niet vanzelf. Bedrijven die luisteren naar hun mensen en blijven verbeteren, bouwen aan een plek waar medewerkers graag blijven. De eNPS-score helpt om signalen op te vangen en snel te reageren. Het maakt duidelijk hoe medewerkers denken en voelen. Door serieus te kijken naar de score en actie te ondernemen, ontstaat er meer vertrouwen, samenwerking en tevredenheid op de werkvloer. Dat is goed voor iedereen.

In de psychiatrie en ouderenzorg is het belangrijk om goed te kunnen zien hoe iemand zich gedraagt. Soms verandert iemands gedrag ineens, bijvoorbeeld door een psychische aandoening of geheugenproblemen. De BEM-score helpt om dit gedrag op een duidelijke manier in beeld te brengen. Zorgverleners gebruiken deze score om te bepalen welke ondersteuning iemand nodig heeft. Wat betekent BEM-score precies BEM staat voor Beoordelingsschaal voor Emotionele en sociale Moeilijkheden. Deze score geeft een beeld van het gedrag en de stemming van een cliënt. De BEM-score is speciaal ontwikkeld voor mensen met psychiatrische klachten of dementie. Het gaat om mensen die in een instelling wonen of zorg krijgen van een begeleider. Door gedrag goed te beschrijven, kan de zorg beter aansluiten bij wat iemand nodig heeft. Hoe werkt het scoren met de BEM-schaal De BEM-score bestaat uit meerdere onderdelen. Elk onderdeel beschrijft een soort gedrag, zoals boosheid, verdriet, teruggetrokken zijn of moeite met contact maken. De zorgverlener geeft per onderdeel een cijfer tussen 0 en 4. Een 0 betekent dat het gedrag niet aanwezig is. Een 4 betekent dat het gedrag vaak voorkomt en voor problemen zorgt. Door de scores bij elkaar op te tellen, ontstaat een totaalbeeld van hoe het met iemand gaat. Waarom is de BEM-score belangrijk in de zorg Mensen met psychische klachten of geheugenproblemen kunnen hun gevoelens niet altijd goed onder woorden brengen. Het gedrag verandert dan vaak zonder duidelijke uitleg. Met de BEM-score kunnen zorgverleners dit gedrag toch in kaart brengen. Zo wordt duidelijk waar iemand last van heeft, zonder dat die persoon dat zelf hoeft te zeggen. Dat helpt om sneller goede hulp te bieden en het dagelijks leven rustiger te maken. Wanneer wordt de BEM-score gebruikt De score wordt vaak gebruikt bij nieuwe bewoners in een zorginstelling of bij mensen die al langer zorg krijgen en waarvan het gedrag verandert. Ook bij het opstellen van een zorgplan helpt de score. Het wordt meestal afgenomen door een verpleegkundige of begeleider die de persoon goed kent. Omdat gedrag kan veranderen, wordt de BEM-score regelmatig herhaald. Zo kunnen veranderingen snel worden opgemerkt en wordt de zorg daarop aangepast. Wat betekent een hoge BEM-score voor de zorg Een hoge score betekent dat iemand veel last heeft van bepaald gedrag of gevoelens. De zorgverlener zal dan samen met het team bespreken welke stappen nodig zijn. Soms is extra begeleiding nodig, soms helpt het om de omgeving aan te passen. Ook medicijnen kunnen een rol spelen, maar die worden pas gegeven als het echt nodig is. Het belangrijkste is dat de zorg goed aansluit bij wat iemand voelt en laat zien. Wat zegt een lage BEM-score over de situatie Een lage score betekent dat iemand weinig of geen gedragsproblemen laat zien. De situatie is dan vaak stabiel en er is minder extra hulp nodig. Toch blijft het belangrijk om goed te blijven kijken. Soms veranderen dingen langzaam. Door regelmatig te meten, kan er snel worden gereageerd als het gedrag wel verandert. De BEM-score helpt om dit goed te volgen zonder te wachten op ernstige klachten. Hoe de BEM-score helpt bij overleg tussen zorgverleners De score maakt het makkelijker om met collega’s te praten over een bewoner of cliënt. Iedereen weet dan waar het over gaat en hoe ernstig het gedrag is. Dat helpt bij het maken van afspraken over de begeleiding en het opstellen van doelen. Ook familieleden krijgen zo een duidelijk beeld van de situatie. Als zij vragen hebben, kan de zorgverlener uitleggen wat de score betekent en wat er gedaan wordt om te helpen. Wat zijn de voordelen van de BEM-score in het dagelijks werk De BEM-score is eenvoudig toe te passen. Het kost weinig tijd en geeft snel overzicht. Daardoor is het een handig hulpmiddel voor iedereen die werkt in de ouderenzorg of psychiatrie. Het geeft richting aan de zorg, zonder dat er lange gesprekken of ingewikkelde tests nodig zijn. Voor de cliënt zelf zorgt het voor rust, omdat de begeleiding beter aansluit bij wat nodig is. Waarom de BEM-score een vaste plek heeft in de zorg Gedrag speelt een grote rol bij het welzijn van mensen met een psychische aandoening of dementie. De BEM-score helpt om dat gedrag zichtbaar te maken en erop gericht op te reageren. Het is een hulpmiddel dat in steeds meer instellingen wordt gebruikt. Het ondersteunt het zorgteam bij het volgen van veranderingen en het verbeteren van de begeleiding. Zo draagt de BEM-score bij aan passende en zorgvuldige hulp voor mensen die kwetsbaar zijn.

Voor een operatie wil een arts weten hoe gezond iemand is. Dat is belangrijk om in te schatten wat het risico is tijdens en na de operatie. De ASA-score helpt hierbij. Deze score wordt gegeven door de arts die de verdoving regelt, de anesthesioloog. Met deze beoordeling weet het medisch team of er extra voorbereiding nodig is. Wie bepaalt de ASA-score De ASA-score wordt vastgesteld door de anesthesioloog. Deze arts bekijkt de gezondheid van de patiënt tijdens het pre-operatief onderzoek. Daarbij wordt gekeken naar chronische ziektes, klachten van het hart of de longen en medicijngebruik. Ook wordt gekeken of iemand bijvoorbeeld recent een infectie heeft gehad of moeite heeft met lopen, ademen of slapen. Op basis van deze informatie kiest de arts een score die past bij de situatie van de patiënt. Wat betekenen de verschillende ASA-scores De ASA-score loopt van 1 tot en met 5. Hoe hoger het getal, hoe groter het risico tijdens de operatie. ASA 1 betekent dat iemand helemaal gezond is. ASA 2 is voor mensen met lichte klachten, zoals hoge bloeddruk of diabetes. ASA 3 is voor patiënten met ernstigere ziektes die goed onder controle zijn. ASA 4 betekent dat iemand ernstig ziek is en een groter risico heeft. ASA 5 is zeldzaam en geldt alleen voor mensen die waarschijnlijk niet lang meer zullen leven zonder operatie. Er is ook een speciale aanduiding met de letter E voor spoedoperaties. Waarom is de ASA-score belangrijk voor het hele operatieteam De score geeft snel duidelijkheid over de gezondheid van de patiënt. Het helpt de anesthesioloog om te bepalen welke verdoving veilig is. Ook chirurgen en verpleegkundigen kunnen beter inschatten wat iemand nodig heeft voor en na de operatie. Bij een hogere score wordt bijvoorbeeld extra bewaking geregeld op de uitslaapkamer of op de intensive care. Zo kunnen artsen snel handelen als er iets misgaat. Wat gebeurt er bij een hoge ASA-score Bij een hogere ASA-score wordt extra onderzoek gedaan. Soms betekent het dat de operatie wordt uitgesteld. Dan wordt eerst gewerkt aan de verbetering van de conditie. Denk aan stoppen met roken, beter instellen van medicijnen of behandelen van een infectie. Het doel is om de kans op problemen tijdens en na de operatie kleiner te maken. De operatie wordt pas ingepland als het veilig genoeg is. Wat betekent een lage ASA-score voor de patiënt Een lage score betekent dat het risico op complicaties klein is. De patiënt hoeft dan vaak geen extra onderzoeken te doen. De operatie kan meestal snel doorgaan. De kans dat iemand extra zorg nodig heeft op de uitslaapkamer of intensive care is klein. Toch blijft elk lichaam anders reageren. Ook bij een lage score blijft het team alert op veranderingen. Hoe wordt de ASA-score gebruikt bij de voorbereiding Tijdens het gesprek voor de operatie wordt de ASA-score besproken met de patiënt. Zo weet die wat het betekent en wat er geregeld wordt. De arts legt uit waarom extra maatregelen nodig zijn bij een hogere score. De patiënt krijgt soms ook advies om zelf voor te bereiden, zoals gezonder eten, bewegen of medicijnen goed blijven innemen. Een goede voorbereiding kan het herstel versnellen. Wanneer verandert de ASA-score De score kan veranderen als de gezondheid van iemand verandert. Als iemand bijvoorbeeld een longontsteking krijgt of net is hersteld van een hartinfarct, kan de score stijgen. Daarom wordt de score opnieuw bekeken als er tijd zit tussen het eerste gesprek en de operatie. Ook bij spoedoperaties wordt de score snel bepaald, zodat het team weet wat het kan verwachten. Wat is het verschil tussen de ASA-score en andere medische beoordelingen De ASA-score kijkt naar de algemene gezondheid, maar niet naar de details van één ziekte. Het is dus een globale inschatting. Andere testen, zoals bloedonderzoek, longtesten of hartfilmpjes, geven meer informatie over een specifiek probleem. De ASA-score is vooral handig om snel een totaalbeeld te krijgen. Daarom wordt deze score in vrijwel alle ziekenhuizen standaard gebruikt bij operaties. Waarom de ASA-score een vaste plek heeft in de zorg De ASA-score is makkelijk te gebruiken en geeft snel inzicht in het risico. Het helpt bij het plannen van de operatie, het kiezen van de juiste verdoving en het regelen van goede zorg na afloop. Voor het hele ziekenhuisteam is het een duidelijke manier om samen te werken aan een veilige behandeling. De score wordt inmiddels wereldwijd gebruikt en is een vast onderdeel van de voorbereiding op een operatie. Zo kunnen patiënten rekenen op zorg die past bij hun situatie.

Bij oudere mensen in het ziekenhuis of verpleeghuis kan het gedrag soms plotseling veranderen. Iemand die eerst rustig en helder was, wordt dan ineens onrustig, verward of angstig. Dit kan wijzen op een acute verwardheid, ook wel delier genoemd. De DOS-score helpt zorgverleners om dit snel te herkennen. Door de veranderingen goed te volgen met deze score, kunnen artsen of verpleegkundigen sneller ingrijpen. Hoe werkt de DOS-score in de praktijk DOS is de afkorting van Delirium Observatie Screening. Deze score bestaat uit dertien punten die worden gecontroleerd tijdens een dienst van een verpleegkundige of verzorgende. Er wordt gekeken naar gedrag, aandacht, geheugen, slaap, spraak en beweging. Als er opvallende veranderingen zijn in deze punten, krijgen die een hogere score. De totaalscore laat zien of er kans is op een delier. Een hogere score betekent dat er meer tekenen zijn die kunnen wijzen op verwarring. Waarom is een delier bij ouderen belangrijk om snel te herkennen Een delier kan snel ontstaan en heeft vaak een lichamelijke oorzaak. Denk aan een infectie, medicijngebruik, uitdroging of een operatie. Het is belangrijk om dit vroeg te zien, omdat een delier grote invloed heeft op het welzijn en het herstel van de patiënt. Mensen met een delier zijn vaak erg onrustig of juist heel stil en teruggetrokken. Door op tijd hulp te bieden, kan het herstel sneller gaan en schade aan het lichaam of de hersenen voorkomen. Wat gebeurt er bij een hoge DOS-score Als de score hoog is, betekent dit dat de patiënt tekenen laat zien van acute verwarring. De arts wordt dan ingeschakeld om verder onderzoek te doen. Soms is er bloedonderzoek nodig of een controle van medicijnen. Ook wordt gekeken of er sprake is van koorts, pijn of problemen met slapen. Als de oorzaak wordt gevonden, kan de behandeling worden gestart. Vaak helpt het ook om rust te geven, een vast dagritme aan te houden en familie bij de zorg te betrekken. Hoe vaak wordt de DOS-score gemeten De score wordt meestal drie keer per dag ingevuld door de zorgverleners. Dat gebeurt tijdens de ochtend-, middag- en avonddienst. Elke keer wordt gekeken of het gedrag veranderd is sinds het vorige moment. Als er in korte tijd veel veranderingen optreden, is dat een teken dat er iets aan de hand is. De regelmatige meting maakt het mogelijk om vroeg in te grijpen en de juiste hulp te bieden. De score kan ook worden gebruikt om te volgen of iemand weer opknapt. Wat betekent een lage DOS-score voor de patiënt Bij een lage score is er meestal geen reden tot zorgen. Dat betekent dat het gedrag stabiel is gebleven en er geen signalen zijn van verwarring. Toch blijven zorgverleners alert, vooral bij kwetsbare ouderen of mensen die al eerder een delier hebben gehad. Veranderingen kunnen namelijk snel optreden. De DOS-score helpt dus niet alleen bij het ontdekken van een probleem, maar ook bij het volgen van hoe iemand zich ontwikkelt tijdens de opname. Hoe familie kan helpen bij het herkennen van een delier Familie en bekenden kennen de persoon vaak goed en merken snel als er iets verandert. Ze kunnen aangeven of iemand zich anders gedraagt dan normaal. Die informatie is heel waardevol voor het zorgteam. Door samen te werken met familie, is het makkelijker om een goed beeld te krijgen van de situatie. Ook bij de behandeling kan de aanwezigheid van een vertrouwd gezicht rust geven aan iemand die verward is. Wat zorgverleners doen om een delier te voorkomen Zorgverleners proberen zo veel mogelijk te voorkomen dat iemand een delier krijgt. Ze zorgen voor een rustige omgeving, voldoende licht overdag en een duidelijk dagritme. Ook letten ze goed op pijnmedicatie, drinken en eten. Als iemand slecht slaapt of angstig is, wordt daar extra aandacht aan besteed. De DOS-score helpt hierbij, omdat het veranderingen in gedrag sneller zichtbaar maakt. Door vroeg te reageren, wordt de kans op een ernstig delier kleiner. Waarom de DOS-score een vast onderdeel is van ouderenzorg De DOS-score is makkelijk toe te passen en geeft snel informatie over de mentale toestand van een patiënt. Daardoor kunnen artsen en verpleegkundigen sneller inschatten of extra zorg nodig is. Het helpt ook om goede keuzes te maken over verdere behandeling. In verpleeghuizen en ziekenhuizen is de score daarom onderdeel van de dagelijkse zorg voor ouderen. Het doel is om verwarring snel te herkennen, rust te brengen en herstel mogelijk te maken. Hoe de DOS-score bijdraagt aan veilige zorg Een delier kan veel invloed hebben op iemands gezondheid. Mensen die verward zijn, vallen sneller of raken sneller in paniek. De DOS-score maakt het mogelijk om op tijd op te merken dat er iets niet klopt. Daardoor wordt sneller de juiste zorg gegeven. De score is een belangrijk hulpmiddel om ouderen veilig en goed te verzorgen, vooral tijdens een ziekenhuisopname of langdurig verblijf in een zorginstelling. Het geeft houvast in situaties waarin het gedrag snel verandert.