Algemeen

Artsen willen graag snel weten of een patiënt mogelijk een verhoogd risico heeft op een longembolie. Een longembolie is een verstopping in een bloedvat van de long. Dit kan ontstaan door een bloedstolsel dat ergens anders in het lichaam begint, bijvoorbeeld in het been, en via de bloedbaan naar de longen reist. Om dit risico snel in te schatten, wordt in sommige situaties de ROPE-score gebruikt. Deze score helpt om te bepalen of er verder onderzoek nodig is. Hoe werkt de ROPE-score in de medische praktijk De ROPE-score is een hulpmiddel dat artsen gebruiken bij patiënten die klachten hebben zoals kortademigheid, pijn bij het ademhalen of een verhoogde hartslag. Dit zijn signalen die kunnen wijzen op een longembolie. De score bestaat uit een aantal vragen en meetpunten. Denk aan leeftijd, geslacht, het gebruik van anticonceptie, zwangerschap, en of er sprake is van pijn in de benen. Elk onderdeel telt mee voor de totale score. Die score geeft aan hoe groot het risico is. Wat zegt de uitslag van de ROPE-score De ROPE-score levert een getal op. Hoe hoger dit getal, hoe groter de kans dat de patiënt een longembolie heeft. Bij een lage score is de kans klein en kan verder onderzoek soms worden overgeslagen. Bij een hoge score wordt meestal verder gekeken met een bloedtest of een scan. De arts beslist aan de hand van de score en het gesprek met de patiënt welke stap het beste is. De score is dus een hulpmiddel en wordt niet gebruikt zonder andere informatie. Waarom is het belangrijk om snel een longembolie op te sporen Een longembolie kan gevaarlijk zijn als die niet op tijd wordt ontdekt. De bloedtoevoer naar een deel van de long wordt dan belemmerd, wat kan zorgen voor benauwdheid en pijn. In ernstige gevallen kan het zelfs leiden tot schade aan het hart of tot overlijden. Als artsen snel een goed beeld hebben van het risico, kunnen ze sneller de juiste behandeling starten. Daarom is de ROPE-score belangrijk voor snelle inschatting van het gevaar. Voor wie is de ROPE-score bedoeld De ROPE-score is vooral bedoeld voor vrouwen onder de vijftig jaar. Deze groep heeft een iets ander risicoprofiel dan oudere mensen. Bij jongere vrouwen kunnen andere oorzaken een rol spelen, zoals het gebruik van de pil of zwangerschap. De score houdt daar rekening mee. Bij mannen of oudere vrouwen wordt vaak een andere methode gebruikt. De arts kiest altijd de methode die het beste past bij de patiënt die op dat moment wordt onderzocht. Wat gebeurt er na een hoge ROPE-score Als een arts na het invullen van de ROPE-score vermoedt dat er sprake is van een longembolie, worden er aanvullende onderzoeken gedaan. Meestal is de eerste stap een bloedtest. Als die bloedtest afwijkend is, volgt vaak een CT-scan van de longen. Die scan kan laten zien of er echt sprake is van een stolsel. Als dat zo is, begint de behandeling meestal meteen. Die bestaat vaak uit bloedverdunners om te voorkomen dat het stolsel groter wordt of dat er nieuwe stolsels ontstaan. Wat gebeurt er bij een lage ROPE-score Bij een lage score is de kans op een longembolie klein. In dat geval kan verder onderzoek soms achterwege blijven, zeker als er geen andere duidelijke klachten zijn. De arts zal dan andere oorzaken van de klachten onderzoeken. Misschien is er sprake van spierpijn, stress of een andere longziekte. De ROPE-score helpt dus om duidelijkheid te krijgen over de volgende stap in het onderzoek. Hoe helpt de ROPE-score bij goede en snelle zorg Ziekenhuizen willen patiënten snel en veilig helpen. Bij sommige klachten is het niet meteen duidelijk wat de oorzaak is. De ROPE-score helpt artsen om sneller een beslissing te nemen. Dat voorkomt onnodige onderzoeken, maar zorgt er ook voor dat gevaarlijke situaties op tijd worden ontdekt. De score is eenvoudig toe te passen en geeft snel een indruk van het risico. Daardoor kan de patiënt sneller geholpen worden en neemt de kans op herstel toe. Wat kun je zelf doen bij klachten van kortademigheid of pijn op de borst Als je klachten hebt zoals pijn bij het ademhalen, benauwdheid of een plotselinge hartslagverhoging, is het belangrijk om contact op te nemen met een arts. Zeker als je recent een operatie hebt gehad, veel hebt stilgelegen of zwanger bent, kan dat invloed hebben op je gezondheid. Wacht niet te lang met hulp zoeken. De arts kan dan beoordelen of er sprake is van een verhoogd risico en of het nodig is om de ROPE-score toe te passen. Waarom blijft de ROPE-score een belangrijk hulpmiddel in de zorg De ROPE-score helpt bij het herkennen van een mogelijk gevaarlijke situatie zonder meteen zware onderzoeken te doen. Artsen gebruiken de score als hulpmiddel, naast hun ervaring en andere medische gegevens. De methode is snel en makkelijk toe te passen. Daardoor kunnen mensen met klachten snel duidelijkheid krijgen over hun situatie. De ROPE-score draagt bij aan goede zorg en helpt om gezondheidsproblemen op tijd te herkennen en aan te pakken.

Als iemand plotseling ziek wordt of een ongeluk heeft gehad, willen zorgverleners snel weten hoe het met die persoon gaat. Een van de eerste dingen die ze dan controleren is het bewustzijn. De AVPU-score is een manier om snel te bepalen of iemand wakker is en goed reageert. Deze score wordt vaak gebruikt door ambulancepersoneel, verpleegkundigen en artsen. Het helpt om in korte tijd te weten of iemand direct hulp nodig heeft. Waar staat AVPU voor De letters AVPU staan voor vier verschillende niveaus van bewustzijn. De A betekent alert, wat wil zeggen dat iemand wakker is en normaal reageert. De V staat voor reactie op stem, waarbij iemand alleen reageert als je tegen hem of haar praat. De P betekent reactie op pijnprikkels, zoals knijpen in de schouder. De U staat voor unresponsive, wat betekent dat iemand nergens op reageert. Deze indeling maakt het makkelijk om snel te beoordelen hoe het met iemand is. Hoe wordt de AVPU-score gebruikt in de praktijk Zorgverleners gebruiken de AVPU-score vaak direct bij het eerste contact. Dat kan op straat zijn bij een ongeval, maar ook op de spoedeisende hulp of in het ziekenhuis. Het controleren van het bewustzijn is een van de eerste stappen bij een medische beoordeling. Als iemand alert is, is er meestal geen sprake van directe dreiging. Maar als iemand alleen op pijn reageert of helemaal niet reageert, is er snel hulp nodig. De AVPU-score maakt dit verschil duidelijk. Wat zegt de AVPU-score over de gezondheid van iemand De AVPU-score laat zien hoe goed de hersenen reageren op prikkels. Bij een gezonde reactie hoort een persoon te reageren op vragen en beweging. Als dat niet gebeurt, kan er iets mis zijn in het lichaam of in de hersenen. Het kan gaan om zuurstoftekort, een beroerte, een vergiftiging of een ander probleem. Daarom is de score een belangrijk hulpmiddel om te bepalen hoe ernstig de situatie is. Hoe lager de score, hoe groter het risico dat iemand snel achteruitgaat. Waarom wordt de AVPU-score vaak gebruikt bij eerste hulp De score is makkelijk te onthouden en snel toe te passen. Dat is handig op drukke plekken zoals een ambulance of ziekenhuis. Zorgverleners hoeven geen ingewikkelde apparaten te gebruiken. Alleen kijken, praten en eventueel een lichte pijnprikkel geven is genoeg. Daardoor kunnen ze snel beslissen wat er moet gebeuren. Ook bij kinderen en oudere mensen is deze methode goed te gebruiken. De AVPU-score is een vast onderdeel geworden van veel medische controles. Wat gebeurt er als iemand een lage AVPU-score heeft Als iemand alleen reageert op pijn of helemaal niet reageert, wordt er direct medische hulp ingezet. De luchtwegen worden gecontroleerd, net als de ademhaling en hartslag. Vaak wordt er zuurstof toegediend of een infuus aangelegd. De patiënt wordt meestal naar het ziekenhuis gebracht voor verder onderzoek. Daar wordt gekeken wat de oorzaak is van het lage bewustzijn. De AVPU-score helpt dus om snel te zien of er gevaar is en wat de volgende stap moet zijn. Wat betekent het als iemand verandert van AVPU-score Soms verandert de score tijdens de observatie. Iemand die eerst alert was, kan later alleen nog reageren op stem of pijn. Dat is een belangrijk signaal dat het slechter gaat. Andersom komt het ook voor dat iemand juist beter wordt en weer gewoon reageert. Door regelmatig te meten, krijgen zorgverleners een goed beeld van het verloop. Zo weten ze of de behandeling helpt of dat er iets moet worden aangepast. De score is dus niet iets wat je maar één keer meet, maar wordt vaker herhaald. Hoe de AVPU-score verschilt van andere meetmethoden Er bestaan ook andere manieren om bewustzijn te meten. Een bekende methode is de Glasgow Coma Scale. Die geeft een meer gedetailleerde score tussen drie en vijftien. Maar die methode kost meer tijd en vraagt meer uitleg. De AVPU-score is sneller en eenvoudiger. Daardoor is het geschikt voor situaties waarin direct handelen belangrijk is. Als later meer tijd is, kan alsnog een uitgebreidere meting worden gedaan. Beide scores vullen elkaar aan en worden vaak samen gebruikt in de zorg. Wat kun je zelf doen als iemand niet reageert Als je iemand ziet die niet goed reageert, probeer dan eerst te praten en schud voorzichtig aan de schouder. Reageert die persoon niet, bel dan direct 112. Geef aan wat je hebt geprobeerd en of iemand nog ademt. Blijf bij de persoon tot de hulpverleners er zijn. De AVPU-score wordt dan door hen toegepast om snel te bepalen wat er aan de hand is. Als omstander kun je dus al veel doen door goed te kijken en te handelen. Waarom de AVPU-score een vast onderdeel is van goede zorg De AVPU-score is een simpel, maar belangrijk hulpmiddel voor zorgverleners. Het helpt om snel in te schatten of iemand in gevaar is. Door de score vaak te gebruiken, kunnen veranderingen op tijd worden opgemerkt. De methode is geschikt voor verschillende situaties, van eerste hulp tot ziekenhuiszorg. Zo draagt de AVPU-score bij aan veilige en snelle zorg voor mensen die hulp nodig hebben. Het blijft een belangrijk onderdeel van het werk van artsen, verpleegkundigen en ambulancepersoneel.

In het ziekenhuis houden verpleegkundigen en artsen goed in de gaten hoe het met een patiënt gaat. Soms kan een situatie snel veranderen, en is het belangrijk om dat op tijd te merken. De MEWS-score helpt om vroeg te zien of iemand achteruitgaat. Het is een hulpmiddel om veranderingen in de gezondheid te signaleren, zodat zorgverleners snel kunnen ingrijpen als dat nodig is. Waar staat MEWS voor MEWS is een afkorting van Modified Early Warning Score. Deze score wordt gebruikt om te meten hoe stabiel iemand is. De MEWS-score kijkt naar vijf belangrijke punten: hartslag, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en bewustzijn. Elk onderdeel krijgt een cijfer. Hoe hoger de totaalscore, hoe groter het risico dat iemand verslechtert. De score wordt regelmatig gemeten, bijvoorbeeld ieder uur of een paar keer per dag, afhankelijk van de situatie van de patiënt. Hoe werkt de MEWS-score in de praktijk Een verpleegkundige meet de vitale functies van een patiënt en vult de score in op een formulier of in een digitaal systeem. Elk onderdeel krijgt een score van nul tot drie. Als alles normaal is, is de score nul. Bij afwijkingen wordt de score hoger. Een totaal van nul of één betekent meestal dat er niets aan de hand is. Als de score hoger wordt, gaan zorgverleners vaker controleren. Bij een hoge score wordt er direct actie ondernomen, zoals een arts inschakelen of extra zorg geven. Waarom de MEWS-score belangrijk is Als iemand achteruitgaat, gebeurt dat soms heel geleidelijk. Door de score regelmatig te meten, kun je veranderingen op tijd opmerken. Dat voorkomt dat iemand plotseling erg ziek wordt zonder dat het is gezien. Vooral bij oudere mensen of bij mensen die al ernstig ziek zijn, is dit belangrijk. De score helpt verpleegkundigen om goed in te schatten of iemand stabiel blijft of dat er iets aan het veranderen is. Wat gebeurt er bij een hoge MEWS-score Als een patiënt een hoge score heeft, dan gaat het zorgteam direct aan de slag. De arts komt erbij, er worden extra metingen gedaan en er wordt onderzocht wat er aan de hand is. Soms is er een infectie, soms werkt een orgaan minder goed. Hoe sneller dit wordt ontdekt, hoe beter de kans dat de patiënt zich herstelt. De MEWS-score zorgt ervoor dat zorgverleners sneller kunnen reageren, nog voordat de patiënt zelf merkt dat er iets mis is. Wat betekent een lage MEWS-score voor de patiënt Bij een lage score zijn er geen directe zorgen. Dat betekent dat de vitale functies stabiel zijn. De patiënt wordt dan gewoon volgens het normale schema gecontroleerd. Toch blijft het belangrijk om goed te blijven meten. Iemand die eerst een lage score heeft, kan later alsnog achteruitgaan. Daarom is de MEWS-score geen momentopname, maar iets dat meerdere keren per dag wordt bekeken. Wanneer wordt de MEWS-score gebruikt De score wordt vooral gebruikt op verpleegafdelingen in het ziekenhuis. Maar ook op spoedeisende hulp, intensive care en zelfs in verpleeghuizen wordt de score soms toegepast. Bij elke situatie waarbij het risico bestaat dat iemand snel verslechtert, is de MEWS-score een handig hulpmiddel. Het helpt om duidelijk te maken wanneer extra aandacht nodig is. Wat kun je als patiënt of familie doen Als je zelf in het ziekenhuis ligt of als je iemand bezoekt, is het goed om te weten dat verpleegkundigen vaak met deze score werken. Als je merkt dat iemand zich anders gedraagt, slechter slaapt of minder aanspreekbaar is, geef dat dan aan. Ook al is de score nog niet hoog, het is altijd goed om veranderingen door te geven. Samen met de MEWS-score helpt dit om een compleet beeld te krijgen van de gezondheid van de patiënt. Waarom verpleegkundigen graag met de MEWS-score werken De score geeft structuur aan het werk van verpleegkundigen. Het maakt duidelijk wanneer iets buiten het normale valt. Ook helpt het bij het bespreken van zorgen met collega’s en artsen. Als een patiënt ineens een hogere score heeft, is dat een duidelijk signaal dat er iets aan de hand kan zijn. Het systeem zorgt ervoor dat iedereen dezelfde taal spreekt als het gaat om veranderingen in de gezondheid. Hoe de MEWS-score helpt bij betere zorg De MEWS-score is een hulpmiddel om patiënten veilig te houden. Het zorgt ervoor dat problemen sneller worden ontdekt. Daardoor is er minder kans dat iemand onverwacht in een levensbedreigende situatie terechtkomt. Door vaker te meten en scores te vergelijken, kunnen artsen en verpleegkundigen beter inspelen op wat iemand nodig heeft. Zo draagt de MEWS-score bij aan een betere en veiligere zorg voor iedereen die in het ziekenhuis ligt.

Als iemand in het ziekenhuis ligt, is er kans op verschillende complicaties. Eén daarvan is trombose. Dat is een bloedstolsel dat een bloedvat afsluit. Om dit risico in te schatten, gebruiken artsen vaak de Padua-score. Deze score helpt om te bepalen of iemand een verhoogde kans heeft op het krijgen van trombose tijdens de opname. Met die informatie kunnen zorgverleners op tijd maatregelen nemen om problemen te voorkomen. Hoe werkt de Padua-score bij een patiënt De Padua-score is een puntensysteem dat kijkt naar verschillende risicofactoren. Als een patiënt bijvoorbeeld recent geopereerd is, een ernstige ziekte heeft of al eerder trombose heeft gehad, dan krijgt hij of zij daar punten voor. Ook zaken als overgewicht of een hoge leeftijd tellen mee. Al die punten worden bij elkaar opgeteld. Komt de totaalscore boven een bepaalde grens uit, dan is er een verhoogd risico op trombose. In dat geval wordt er vaak gestart met medicijnen die de kans op bloedstolsels verkleinen. Wanneer wordt de Padua-score toegepast De score wordt gebruikt bij mensen die in het ziekenhuis liggen en niet veel bewegen. Denk aan patiënten die bedrust houden of herstellen van een operatie. Omdat deze mensen minder actief zijn, stroomt het bloed trager door het lichaam. Dat vergroot de kans dat er een stolsel ontstaat. Door de Padua-score te gebruiken, weet het medische team welke patiënten extra in de gaten gehouden moeten worden en welke behandeling nodig is om problemen te voorkomen. Waarom trombose gevaarlijk is voor je gezondheid Trombose ontstaat meestal in de benen. Als er een stolsel losraakt, kan dat naar de longen gaan. Dit heet longembolie en kan levensgevaarlijk zijn. Het is dus belangrijk om het risico vroeg te herkennen. Mensen merken niet altijd dat ze trombose hebben. Soms zijn er klachten zoals pijn, zwelling of roodheid in het been. Maar soms zijn er geen duidelijke signalen. De Padua-score helpt om risico’s te ontdekken voordat het misgaat. Wat gebeurt er bij een hoge Padua-score Als de score hoog is, betekent dit dat de patiënt een verhoogde kans heeft op trombose. Dan zal de arts meestal starten met een behandeling. Vaak gaat het om medicijnen die het bloed minder snel laten stollen. Die medicijnen worden meestal via een injectie gegeven. Soms krijgen patiënten ook speciale kousen die helpen om het bloed goed te laten doorstromen in de benen. Daarnaast worden patiënten gestimuleerd om zo snel mogelijk weer te bewegen, als dat kan. Wat betekent een lage Padua-score voor de patiënt Als de score laag is, dan is de kans op trombose klein. In dat geval zijn extra medicijnen meestal niet nodig. De patiënt wordt dan gewoon goed in de gaten gehouden. Het is wel belangrijk dat iemand voldoende drinkt en zo veel mogelijk blijft bewegen in bed of op de kamer. Ook zonder medicijnen kan het risico klein blijven als er goed gelet wordt op gezondheid en beweging. Artsen kijken per patiënt wat de beste aanpak is. Hoe betrouwbaar is de Padua-score in de praktijk De Padua-score wordt wereldwijd gebruikt. Het is een hulpmiddel dat artsen helpt om sneller goede keuzes te maken. Toch kijken artsen ook altijd naar de persoon zelf. Niet iedereen past precies binnen een schema. Daarom wordt de score gecombineerd met medisch inzicht en andere informatie. Het doel is om trombose te voorkomen en te zorgen voor een veilig herstel tijdens de opname. De score is dus een belangrijk hulpmiddel, maar wordt niet los gebruikt van de rest van de zorg. Wat kun je zelf doen als je in het ziekenhuis ligt Als je zelf in het ziekenhuis ligt, is het goed om te weten dat beweging belangrijk is. Als het lukt, probeer dan elke dag iets te bewegen. Vraag of iemand je kan helpen uit bed te komen of met oefeningen. Drink voldoende water en meld het altijd als je pijn hebt in je been of plotseling benauwd wordt. Zo help je mee aan een goed herstel. De arts zal de Padua-score gebruiken om te bepalen of extra maatregelen nodig zijn. Waarom ziekenhuizen de Padua-score blijven gebruiken De Padua-score maakt het makkelijker om risico’s op tijd te zien. Door deze methode hoeven artsen niet te wachten op klachten. Ze kunnen direct handelen als de score hoog is. Dat verkleint de kans op complicaties en zorgt ervoor dat patiënten zich sneller beter voelen. Omdat trombose gevaarlijk kan zijn, helpt het om hier goed op te letten. De Padua-score is een vast onderdeel geworden van goede zorg bij een ziekenhuisopname. Wat betekent de Padua-score voor de toekomst van ziekenhuiszorg Ziekenhuizen willen dat patiënten veilig herstellen. De Padua-score is een hulpmiddel dat daarbij helpt. Het maakt de kans kleiner dat iemand onverwacht een bloedstolsel krijgt. Steeds meer ziekenhuizen gebruiken deze score bij het opnemen van patiënten. Door deze manier van werken kunnen artsen sneller behandelen en wordt schade aan het lichaam voorkomen. Het blijft belangrijk dat patiënten zelf ook meewerken aan hun herstel door te bewegen, goed te eten en klachten op tijd te melden. Zo werken artsen en patiënten samen aan een veilig herstel.

In het ziekenhuis is het belangrijk dat patiënten genoeg eten. Goede voeding helpt om sneller beter te worden. Sommige mensen eten minder als ze ziek zijn. Dat kan gevolgen hebben voor hun herstel. De SNAQ-score helpt om snel te zien of iemand risico loopt op ondervoeding. Door op tijd te meten met deze score, kunnen zorgverleners beter zorgen dat iemand genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Hoe werkt de SNAQ-score in de zorg SNAQ staat voor Short Nutritional Assessment Questionnaire. Het is een korte vragenlijst die wordt gebruikt in ziekenhuizen en zorginstellingen. De score helpt om snel te bepalen of een patiënt risico loopt op ondervoeding. De vragen gaan bijvoorbeeld over gewichtsverlies in de afgelopen maanden, eetlust en of iemand medische voeding gebruikt. Elke vraag levert punten op. Hoe hoger de score, hoe groter het risico op ondervoeding. Waarom ondervoeding een probleem kan zijn Als iemand te weinig eet, krijgt het lichaam te weinig energie, eiwitten en vitamines. Dat maakt het moeilijker om te herstellen van een ziekte of operatie. Ook kunnen spieren zwakker worden. Het afweersysteem werkt dan minder goed, waardoor iemand sneller ziek wordt. Bij ouderen of mensen met een langdurige ziekte komt ondervoeding vaak voor. De SNAQ-score helpt om dit snel op te sporen, zodat er iets aan gedaan kan worden. Wanneer wordt de SNAQ-score gebruikt De score wordt meestal gedaan bij binnenkomst in het ziekenhuis. Soms wordt de meting ook herhaald als iemand langer in het ziekenhuis blijft. Verpleegkundigen stellen dan drie of vier vragen aan de patiënt. Ze kijken bijvoorbeeld naar hoeveel kilo iemand is afgevallen. Ook vragen ze of iemand nog wel trek heeft in eten. Als blijkt dat er risico is op ondervoeding, dan komt er een diëtist bij. Die helpt om een plan te maken met voeding die beter past bij de situatie van de patiënt. Wat gebeurt er als je een hoge SNAQ-score hebt Een hoge SNAQ-score betekent dat er actie nodig is. De patiënt krijgt dan extra begeleiding van een diëtist. Dat kan betekenen dat iemand vaker moet eten of dat er speciale voeding wordt aangeboden. In sommige gevallen krijgt iemand ook drinkvoeding of sondevoeding. Het doel is altijd om het lichaam te ondersteunen, zodat het beter kan herstellen. Door snel te reageren op een hoge score, wordt voorkomen dat iemand verder achteruitgaat. Wat betekent een lage SNAQ-score voor de patiënt Als iemand een lage SNAQ-score heeft, dan is er meestal geen extra hulp nodig. Toch wordt er goed opgelet of de patiënt blijft eten en op gewicht blijft. Soms verandert er iets tijdens de opname, bijvoorbeeld door een operatie of infectie. Dan kan de eetlust alsnog verminderen. Daarom is het belangrijk dat zorgverleners alert blijven, ook als de score bij binnenkomst laag is. Zo kan er op tijd worden ingegrepen als de situatie verandert. Waarom de SNAQ-score handig is voor artsen en verpleegkundigen De SNAQ-score is snel en makkelijk toe te passen. In een paar minuten weet de verpleegkundige of er risico is op ondervoeding. Daardoor hoeft niet gewacht te worden op een volledig onderzoek. Er kan direct worden overlegd met de diëtist. Dit helpt om sneller de juiste zorg te geven. Zeker bij ouderen, mensen met kanker of chronisch zieke patiënten is dit belangrijk. Zij hebben vaak meer kans op problemen met voeding. Wat kun je zelf doen als je minder eetlust hebt Als je ziek bent en merkt dat je minder eet, is het goed om dit te zeggen tegen een verpleegkundige of arts. Ook als je thuis bent en snel afvalt zonder reden, is het verstandig om hulp te zoeken. Een diëtist kan helpen om maaltijden aan te passen. Soms helpt het om vaker kleine porties te eten of om energierijke tussendoortjes te nemen. Als je op tijd aan de bel trekt, kun je samen met de zorgverlener voorkomen dat je te veel verzwakt. Hoe zorginstellingen omgaan met ondervoeding In steeds meer ziekenhuizen en verpleeghuizen is aandacht voor goede voeding. De SNAQ-score speelt daarbij een belangrijke rol. Zorgverleners krijgen training om ondervoeding sneller te herkennen. Ook wordt er gewerkt met voedingsplannen en aangepaste maaltijden. Sommige instellingen hebben een eigen voedingsteam dat patiënten helpt bij hun herstel. Het doel is altijd om mensen sterker te maken met goede voeding, zodat ze sneller naar huis kunnen of zich beter voelen. Waarom de SNAQ-score een vast onderdeel van de zorg is geworden Voeding is een belangrijk onderdeel van goed herstel. De SNAQ-score helpt om ondervoeding snel op te sporen. Het is een eenvoudige manier om mensen te beschermen tegen verzwakking tijdens ziekte of opname. Door snel in te grijpen als het nodig is, wordt de kans op complicaties kleiner. Zorgverleners gebruiken de score daarom dagelijks om patiënten te ondersteunen. Het is een vast onderdeel geworden van goede en veilige zorg in ziekenhuizen en andere zorginstellingen.

Als iemand pijn heeft, wil een arts of verpleegkundige graag weten hoe erg die pijn is. Dat is belangrijk om goede zorg te kunnen geven. De VAS-score is een eenvoudige manier om pijn aan te geven. Het helpt om duidelijk te maken hoeveel pijn iemand voelt, zonder dat er ingewikkelde woorden nodig zijn. De afkorting VAS betekent Visueel Analoge Schaal. Deze schaal wordt vaak gebruikt in ziekenhuizen, huisartsenpraktijken en andere zorginstellingen. Hoe werkt de VAS-score in de praktijk De VAS-score bestaat meestal uit een rechte lijn van tien centimeter. Aan de linkerkant staat een nul, wat geen pijn betekent. Aan de rechterkant staat een tien, wat staat voor de ergst denkbare pijn. De persoon die pijn heeft, zet een streepje op de lijn op de plek die past bij hoe hij of zij de pijn voelt. Hoe verder naar rechts, hoe erger de pijn wordt ervaren. De arts meet daarna met een liniaal hoeveel centimeter het streepje van het begin van de lijn staat. Dat getal geeft de pijnscore aan. Waarom is de VAS-score handig voor zorgverleners Pijn is iets wat je niet altijd kunt zien. Iedereen beleeft pijn op zijn eigen manier. Wat voor de één draaglijk is, kan voor de ander heel vervelend zijn. Door de VAS-score weten artsen en verpleegkundigen beter hoe erg de pijn is. Dat helpt om te beslissen of pijnstillers nodig zijn en welke behandeling het beste past. Als iemand een behandeling krijgt, kan de score later opnieuw worden gemeten om te kijken of de pijn minder is geworden. Wanneer wordt de VAS-score gebruikt De VAS-score wordt vaak gebruikt bij mensen die net geopereerd zijn of die klachten hebben zoals rugpijn of hoofdpijn. Ook bij mensen met langdurige pijn helpt deze methode om de pijn beter te begrijpen. Soms wordt de score ook gebruikt bij onderzoeken naar medicijnen of therapieën. Door de pijn te meten voor en na de behandeling, kun je goed zien of iets werkt. De score is snel te gebruiken en kan bij kinderen vanaf een jaar of zeven worden toegepast. Wat is het verschil met andere pijnscores Er zijn ook andere manieren om pijn te meten. Bij jonge kinderen of mensen met een verstandelijke beperking worden soms gezichten met verschillende uitdrukkingen gebruikt. Die methode heet de 'Faces pain scale'. De VAS-score vraagt iets meer van de persoon, omdat die zelf een inschatting moet maken. Er is ook de 'Numerieke pijnscore', waarbij iemand gewoon een cijfer tussen nul en tien noemt. De VAS-score is wat preciezer omdat je daar met een liniaal een getal meet tussen nul en tien. Wat betekent een hoge of lage VAS-score Een lage VAS-score, bijvoorbeeld rond de één of twee, betekent dat iemand bijna geen pijn heeft. Bij een score van vier of vijf gaat het om matige pijn. Een score boven de zeven wordt gezien als ernstige pijn. Als iemand een tien aangeeft, dan is de pijn op dat moment niet goed te verdragen. De arts zal dan snel proberen om iets te doen om de pijn te verminderen. Het is belangrijk dat mensen eerlijk aangeven hoe ze zich voelen, zodat ze goede zorg krijgen. Hoe kun je de VAS-score gebruiken bij jezelf Als je pijn hebt en naar de huisarts gaat, kan het helpen om van tevoren na te denken over hoe erg de pijn is. Je kunt zelf proberen in te schatten waar jouw pijn tussen nul en tien zit. Dat maakt het gesprek met de dokter makkelijker. Sommige mensen houden ook een dagboekje bij met hun pijnscores. Zo kun je bijhouden of de pijn beter of slechter wordt. Dat helpt ook om te begrijpen wat invloed heeft op de pijn, zoals rust, stress of bepaalde bewegingen. Waarom de VAS-score niet altijd alles zegt Hoewel de VAS-score een handig hulpmiddel is, zegt het niet alles over iemands situatie. Pijn is niet alleen lichamelijk, maar kan ook met gevoelens te maken hebben. Soms voelt iemand zich somber of gespannen, en dat kan de pijn erger maken. Daarom vragen artsen vaak ook hoe iemand zich verder voelt en wat hij of zij nog kan doen op een dag. De VAS-score is een hulpmiddel, maar wordt altijd samen met andere informatie gebruikt. Hoe kinderen omgaan met de VAS-score Bij kinderen vanaf zeven jaar werkt de VAS-score meestal goed, vooral als je het goed uitlegt. Ze kunnen dan zelf een streep zetten op de lijn. Voor jongere kinderen zijn er andere manieren om pijn te meten, zoals plaatjes met gezichtjes of kleuren. Het is belangrijk dat kinderen zich veilig voelen en begrijpen dat er naar hun pijn geluisterd wordt. Zo durven ze sneller eerlijk te zeggen hoe het met ze gaat, en krijgen ze hulp als dat nodig is. Wat zorgverleners kunnen doen met de VAS-score Als een patiënt een hoge VAS-score aangeeft, dan zal de arts samen met de patiënt kijken wat de oorzaak is van de pijn. Er wordt ook gekeken welke middelen kunnen helpen om de pijn te verminderen. Soms is rust voldoende, soms is er een pijnstiller nodig. Ook fysiotherapie of ontspanningsoefeningen kunnen helpen. Door regelmatig te meten met de VAS-score, kunnen zorgverleners zien of de pijn minder wordt. Zo wordt de behandeling goed afgestemd op wat iemand nodig heeft.

Bij de geboorte van een baby kijkt de verloskundige of arts direct hoe het met de baby gaat. Dit gebeurt met de Apgar-score. Deze score helpt om snel te beoordelen of een baby hulp nodig heeft of dat alles goed verloopt. De test wordt kort na de geboorte twee keer gedaan en duurt maar een paar seconden. Toch geeft het een duidelijk beeld van hoe de baby zich aanpast buiten de buik van de moeder. Waar komt de Apgar-score vandaan De Apgar-score is bedacht door de Amerikaanse arts Virginia Apgar in 1952. Ze wilde een eenvoudige manier om snel te kunnen zien of een pasgeboren baby gezond was. Haar methode wordt sindsdien wereldwijd gebruikt. De naam Apgar is ook een afkorting van vijf punten waarop wordt gelet bij de geboorte: ademhaling, pols (hartslag), spierspanning, uiterlijk (huidskleur) en reactie op prikkels. Elk punt krijgt een cijfer tussen nul en twee, en samen geven ze een totaal tussen nul en tien. Hoe wordt de Apgar-score gemeten De arts of verloskundige kijkt op twee momenten naar de baby: na één minuut en na vijf minuten na de geboorte. Soms wordt de test ook na tien minuten herhaald als de baby extra controle nodig heeft. Elk van de vijf onderdelen krijgt een score. Een goede ademhaling krijgt twee punten, net als een stevige hartslag. Als een baby slap is of moeilijk ademt, krijgt hij minder punten. Alle scores worden bij elkaar opgeteld. Een totaal van zeven of meer is meestal een goed teken. Wat betekenen de cijfers van de Apgar-score Een Apgar-score van zeven tot tien betekent meestal dat de baby gezond is. Een score tussen vier en zes betekent dat er iets meer aandacht nodig is. Bijvoorbeeld extra zuurstof of een warme doek. Bij een score van drie of lager is er direct medische hulp nodig. Dan wordt er gekeken of de baby beademd moet worden of dat andere ondersteuning nodig is. De meeste baby’s krijgen na vijf minuten een hogere score dan na de eerste minuut, omdat ze dan al wat meer gewend zijn aan de nieuwe omgeving. Waarom de Apgar-score belangrijk is bij een geboorte De Apgar-score geeft artsen en verloskundigen snel informatie. Zo kunnen ze direct handelen als een baby hulp nodig heeft. Dit kan het verschil maken tussen een goede start of complicaties. Ouders krijgen vaak direct te horen wat de score is. Het helpt ook om de eerste zorg goed op de baby af te stemmen. De score zegt iets over de gezondheid van het moment zelf, maar niet altijd over hoe het later zal gaan met het kind. Een lage score betekent niet automatisch dat er blijvende problemen zijn. Hoe ouders de Apgar-score kunnen begrijpen Als ouder is het fijn om te weten wat de score van je baby betekent, maar het is ook goed om te weten dat het een momentopname is. Sommige baby’s hebben gewoon iets meer tijd nodig om op gang te komen, vooral als de bevalling zwaar was of de baby iets te vroeg is geboren. Het medische team kijkt verder dan alleen het cijfer. Ze letten ook op hoe de baby zich daarna gedraagt, drinkt en reageert. Als je vragen hebt over de score, kun je die altijd stellen aan de arts of verloskundige. Wat gebeurt er bij een lage Apgar-score Een lage Apgar-score is een signaal dat een baby extra hulp nodig heeft. Het medische team zal dan snel handelen. Dat kan bijvoorbeeld door de luchtwegen vrij te maken of een warmtedeken te gebruiken. Soms wordt de baby naar een speciale couveuse gebracht. De meeste baby’s reageren goed op deze eerste hulp en herstellen snel. Het doel van deze score is om op tijd te zien of ingrijpen nodig is. Daarna blijft de baby goed in de gaten, om zeker te weten dat hij zich goed blijft ontwikkelen. Verschilt de Apgar-score bij elke baby Elke baby is anders, en de score hangt af van veel factoren. Bijvoorbeeld de duur van de bevalling, of het om een keizersnede ging of dat er complicaties waren. Ook bij vroeggeboorte is de score soms lager, maar dat betekent niet automatisch dat er iets mis is. Het lichaam van de baby heeft dan gewoon nog wat meer tijd nodig om zich aan te passen. De score is vooral bedoeld als hulpmiddel om snel te reageren als dat nodig is. Wat is het verschil tussen de eerste en tweede score De eerste score na één minuut laat zien hoe de baby de bevalling heeft doorstaan. De tweede score na vijf minuten laat zien hoe de baby zich herstelt en aanpast aan de nieuwe omgeving. Een baby kan bij de eerste meting een lage score hebben, maar vijf minuten later een veel hogere. Dat komt vaak voor. De meeste baby’s hebben tijd nodig om te wennen aan ademen, bewegen en aan de temperatuur. De tweede score is dus vaak belangrijker dan de eerste. Waarom de Apgar-score nog steeds wordt gebruikt Ook al is de test al meer dan zeventig jaar oud, hij wordt nog steeds gebruikt in ziekenhuizen over de hele wereld. De methode is snel, duidelijk en geeft veel informatie in korte tijd. Door deze score weten artsen of ze moeten ingrijpen of dat de baby goed op gang komt. Samen met andere controles zorgt het ervoor dat een baby een veilige start krijgt. De Apgar-score is een belangrijk hulpmiddel dat helpt om de gezondheid van een pasgeborene snel in beeld te brengen.

Wanneer iemand bewusteloos is of niet goed reageert, willen artsen snel weten hoe ernstig de situatie is. De EMV-score is een hulpmiddel dat wordt gebruikt om dat te bepalen. Met deze score kunnen zorgverleners inschatten hoe goed iemand nog reageert op prikkels. De afkorting EMV staat voor drie onderdelen: de ogen, het spreken en de motoriek. Samen geven ze een totaalbeeld van het bewustzijn van iemand. Waar staat EMV voor De letters E, M en V staan voor drie reacties van het lichaam. De E staat voor het openen van de ogen. De M staat voor motorische reactie, oftewel beweging. De V staat voor verbale reactie, dus of iemand kan praten. Elk van deze onderdelen krijgt een cijfer. Die cijfers worden bij elkaar opgeteld en vormen samen de EMV-score. Hoe hoger de totaalscore, hoe beter de reactie van iemand is. Hoe werkt het beoordelen van de ogen Bij het eerste deel van de EMV-score kijkt de arts of de ogen van de persoon open zijn. Als de ogen vanzelf open zijn, is dat een goed teken. Als de ogen pas opengaan na aanspreken of pijnprikkels, is dat minder goed. Als de ogen helemaal niet opengaan, krijgt dit onderdeel het laagste cijfer. Dit helpt om snel te zien of iemand wakker is of niet. Hoe wordt de motoriek gemeten Bij het tweede deel kijkt de arts naar hoe iemand beweegt. Reageert iemand goed op een aanraking of pijnprikkel? Trekt iemand een arm weg of beweegt hij doelgericht? Als iemand geen enkele beweging laat zien, krijgt dit onderdeel een lage score. Als iemand juist normaal reageert, krijgt hij een hogere score. Het gaat dus niet alleen om beweging, maar ook om het doel van de beweging. Wat zegt het spreken over het bewustzijn Bij het derde deel kijkt men of iemand goed praat. Kan iemand duidelijk antwoord geven? Is het spreken verward of onbegrijpelijk? Of komt er helemaal geen reactie? Dit onderdeel van de EMV-score laat zien hoe goed het denken en de spraak nog werken. Iemand die goed antwoord geeft, krijgt een hogere score dan iemand die niets zegt of alleen klanken maakt. Wat betekenen de totaalscores De EMV-score ligt tussen de 3 en 15. Een score van 15 betekent dat iemand volledig bij bewustzijn is. De persoon opent de ogen vanzelf, beweegt normaal en praat helder. Een score van 3 betekent dat iemand niet reageert met de ogen, niet beweegt en niets zegt. Deze lage score wijst vaak op een diepe bewusteloosheid. De tussenliggende scores geven verschillende niveaus van bewustzijn aan. Waarom de EMV-score belangrijk is in de zorg Bij ongelukken of ziekte is het belangrijk om snel in te schatten hoe ernstig de situatie is. De EMV-score geeft een duidelijk en eenvoudig overzicht. Artsen, verpleegkundigen en ambulancepersoneel gebruiken de score om te beslissen wat er nodig is. Als de score plotseling daalt, weten ze dat er iets aan de hand is. Zo kunnen ze snel ingrijpen en de juiste hulp geven. Wanneer wordt de EMV-score gebruikt De EMV-score wordt vaak gebruikt bij mensen die een hoofdletsel hebben opgelopen, bijvoorbeeld na een val of verkeersongeluk. Ook bij mensen met hersenziekten, coma of een beroerte wordt deze score gemeten. In het ziekenhuis wordt de score soms meerdere keren per dag gecontroleerd. Zo houden artsen goed in de gaten of de toestand verbetert of verslechtert. Hoe de score wordt gebruikt bij verdere behandeling De EMV-score helpt bij het maken van keuzes voor verdere zorg. Bij een lage score kan er bijvoorbeeld gekozen worden voor een opname op de intensive care. Bij een hoge score is er misschien minder hulp nodig. Ook wordt de score soms gebruikt om familieleden uit te leggen hoe het met iemand gaat. De getallen maken het makkelijker om de situatie duidelijk te maken. Waarom de EMV-score betrouwbaar blijft De EMV-score is al tientallen jaren in gebruik in ziekenhuizen over de hele wereld. Het is een eenvoudige manier om het bewustzijn van iemand snel en duidelijk te meten. Omdat het systeem in drie duidelijke stappen werkt, is het ook goed te gebruiken door mensen met minder ervaring. Zo wordt het een vast onderdeel van de zorg bij spoedgevallen en ernstige situaties. Wat je zelf kunt doen met kennis over de EMV-score Als iemand in je omgeving bewusteloos raakt, is het belangrijk om snel hulp te halen. Je hoeft zelf geen EMV-score te geven. Dat doet het medisch team. Maar het is wel handig om te weten waar de score voor staat. Zo begrijp je beter wat de arts zegt en wat de cijfers betekenen. De EMV-score is een hulpmiddel dat levens kan redden. Het geeft snel duidelijkheid en helpt bij het kiezen van de juiste zorg.